Maandelijks archief: juni 2014

Waarom ik geen olie gebruik

Zowel in het boek Eat to Live als in The Starch Solution en veel andere plantaardige gezondheidsboeken wordt het gebruik van olie afgeraden. Dat iets plantaardig is, wil nog niet direct zeggen dat iets gezond is. Olie is hiervan een goed voorbeeld. Ik volg zelf de aanbeveling om geen olie (of boter, margarine, etc.) te gebruiken of er heel zuinig mee om te springen vrij strikt. Wij gebruiken nooit olie meer. Groente bakken we door middel van ‘water sauteing’ (hieronder uitgelegd), zonder af te doen aan de smaak van onze maaltijden. Hier de redenen waarom ik geen olie, maar wel noten eet:

1 Olie is een geraffineerd product. Geraffineerd betekent: ontdaan van (micro)nutriënten en vezels. Oorspronkelijk bevat het product waarvan olie gemaakt wordt vet, koolhydraten, eiwitten, vitaminen, vezels, antioxidanten en fytochemicalieën (gezonde complexe stofjes in planten). Het persingsproces scheidt het vet van al deze andere componenten. De verhouding nutriënten ten opzichte van de calorieën in olie is ronduit beroerd. Men noemt voeding met veel calorieën en weinig nutriënten ook wel ‘lege calorieën’. Een ander voorbeeld van lege calorieën is bijvoorbeeld frisdrank of witmeel.
Noten daarentegen bevatten nog wel koolhydraten, eiwitten, vitaminen, vezels, antioxidanten en fytochemicalieën. Ook al bevatten noten relatief veel calorieën, het vet in noten wordt niet geheel geabsorbeerd door het lichaam, maar een gedeelte ervan komt terecht in de ontlasting. De rest van het vet wordt langzaam geabsorbeerd en zorgt voor een verzadigd gevoel, in tegenstelling tot olie. (Bron: The End of Dieting, Fuhrman, blz. 54.) Het gaat hierbij dan wel om ongebrande ongezouten noten. Als je wilt afvallen, kun je de hoeveelheid noten die je per dag eet het best beperken tot zo’n 20-30 gram, een bescheiden hoeveelheid.

olijfolie2

2 Olie bevat 120 calorieën per eetlepel en 900 calorieën per 100 milliliter. Olie is puur vet en daarmee de meest geconcentreerde bron van calorieën. De caloriedichtheid van olie is ruim twee keer zo groot als van tafelsuiker. De hoeveelheid toegevoegde olie in een gemiddeld dieet kan makkelijk oplopen tot 400-700 calorieën, zonder dat dit bijdraagt aan verzadiging en gezondheid. Vooral voor mensen die willen afvallen is het goed om olie te vermijden of minstens te matigen. Olie vormt een serieuze hindernis om af te vallen of om op gewicht te blijven. Ben je gezond en heb je een gezond gewicht, dan is 1 eetlepel olie per dag volgens Fuhrman geen probleem, maar veel meer moet het ook niet worden.

maag

3 Olie is niet goed voor je aderen.  Zeker, het vervangen van verzadigde vetten door onverzadigde vetten kan bij hart- en vaatziekten gezondheidswinst opleveren, zoals in populaire Mediterraanse diëten wordt gedaan. Maar Fuhrman, McDougall en vooral ook Esselstyn leggen dit uit als iets slechts vervangen door iets minder slechts. Olijfolie is niet goed voor je aderen, het is alleen maar minder slecht voor je aderen, omdat het minder verzadigd vet bevat dan dierlijke producten. Olijfolie bestaat nog steeds voor 14% uit verzadigd vet.  De gezondheidswinst van een Mediterraan dieet zit vooral in het eten van meer groente, fruit en noten. Als je olie uit zo’n dieet weglaat, zul je nog meer gezondheidswinst zien.
Kokosolie, tegenwoordig een populair product in gezondheidsmagazines en natuurwinkels, bevat 50% verzadigd vet. Er zijn discussies op het internet dat de werking van kokosvet anders is dan andere verzadigde vetten en dat het niet slecht zou zijn voor je aderen, maar ik ben hier vooralsnog niet van overtuigd.  Zie ook het filmpje van nutritionfacts.org over kokosvet en olijfolie hieronder.

4 Olie is ontstekingsbevorderend. De optimale balans van omega-6 ten opzichte van omega-3 voor vetten in je lichaam schijnt 4:1 te zijn. Plantaardige olie bevat vrijwel altijd veel omega-6 en brengt hiermee je omega-6/3 ratio omhoog. Teveel omega-6 is ontstekingsbevorderend. Lijnzaadolie, wat wel veel omega-3 bevat, wordt geassocieerd met een verhoogde kans op prostaatkanker. Gewoon lijnzaad niet. Ik eet daarom veel liever gemalen lijnzaad door mijn volkorenboterhammen, dan dat ik lijnzaadolie door mijn havermout gooi, wat ik ook nog eens onsmakelijk vind.

Olie onderdrukt je immuunsysteem. Sommige olieën worden gebruikt als medicijnen om je immuunsysteem te onderdrukken, bijvoorbeeld bij allergieën. Ze worden dan in capsulevorm aangeboden. Olie heeft voor de meeste gezonde mensen geen gunstige invloed op het immuunsysteem.

6 Veel olieën hebben een laag rookpunt, waardoor er kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan. Geoxideerde olie is ook niet gezond voor je hart- en bloedvaten. Bakken in plantaardige olie is daarom af te raden. Dit kun je vervangen door ‘water sauteing’, zoals hieronder in een filmpje te zien is.

7 Olie verdoezelt de smaak van voedsel, omdat het een laagje over je smaakpapillen vormt. Met het gebruik van olie heb je meer zout nodig om de originele smaak van voedsel weer naar voren te brengen. (Bron: hoofdstuk 6 van het kookboek Bravo! van Ramses Bravo)

Hoe kun je dan wel koken zonder olie? Tirza van Healthy Vegan Life maakt hier een mooi filmpje over, waarin ze onder andere ook ‘water sauteing’ uitlegt:

Nog een filmpje over water sauteing, met chef Del Sroufe:

Het filmpje van nutritionfacts.org over kokosolie:

Het filmpje van nutritionfacts.org over olijfolie:

Uitleg van Tirza van Healthy Vegan Life over ‘waarom geen olie’:

Nog meer filmpjes over waarom geen olie.

Jeff Novick, RD

Michael Klaper MD:

Caldwell Esselstyn MD:

Julieanna Hever RD:

Lees ook de blogpost van Boele Ytsma over olie.

Share Button

Zoete aardappelen met broccoli en shiitake

Dit is mijn favoriete maaltijd als ik ‘s avonds weleens alleen eet. Dit is snel klaar te maken en levert weinig afwas op.

Broccoli is een van mijn favoriete groenten waar ik geen genoeg van kan krijgen.

In deze video zie je hoe ik de shiitake bak samen met een sjalotje in een laagje kokend water. Deze techniek heet water sauteing en is een vervanging voor bakken in olie.

Verder heb ik ter informatie de hoeveelheid zoete aardappels en broccoli afgewogen. Dit zijn voor mij vrij normale hoeveelheden. Aan het einde had ik alle broccoli op en waren er nog een paar stukjes zoete aardappel over.

Als saus doe ik er een klein beetje ketjap over.

De broccoli en shiitake komen trouwens van het biologische en lokale Voedselkollektief Amersfoort.

Share Button

Lunchsalade met mungbonen en pompoenzaadjes (Youtube-video)

Share Button

Lunchsalade met andijvie, appel en zoete aardappel (Youtube-video)

Share Button

Hoe maak ik een lunchsalade? (Youtube-video)

Share Button

Vegan potluck

Een tijdje geleden mocht ik te gast zijn bij de cursus Kracht van Boele Ytsma alias De Planteneter. De cursus bestond uit vier avonden met lezingen van diverse experts op het gebied van gezondheid. Niet alleen kregen we interessant materiaal aangereikt op het gebied van voeding en wetenschap, maar bijvoorbeeld ook over de psychologie van verandering. Ook kregen we een hippe vegan kookcursus van Lisette Kreischer. Al met al een leerzame en gevarieerde reeks. De interactie met de cursisten vond ik een van de leukste onderdelen van de cursus. We wilden elkaar na afloop van de cursus graag nog eens ontmoeten en daarom werd er een vegan potluck georganiseerd bij mij thuis.

Het idee van een vegan potluck is dat iedereen wat plantaardigs te eten meeneemt om uit te delen. Zo krijg je een gevarieerd aanbod en is er meestal voor elk wat wils. Boele besloot op de fiets vanuit Groningen naar Amersfoort te komen en heeft van de hele dag een filmpje gemaakt:

Dit was mijn eerste vegan potluck en vind het zeker voor herhaling vatbaar. Ben jij weleens bij een vegan potluck geweest en hoe vond je dit?

Share Button